Doğu Türkistan Dışındaki Uygur Şairleri

Doğu Türkistan toprakları geçmişten günümüze kadar pek çok büyük şair, yazar ve fikir adamı yetiştirmiştir. Bunların hepsinin ortak gayesi ise canlarından çok sevdikleri ana vatanlarında özgürce yaşama arzusudur. Türk Dünyasının kanayan yarası olan Doğu Türkistan`da yetişen şair ve yazarlar bu düşüncelerini gerçekleştirme amacıyla romanlar, şiirler ve kitaplar kaleme almışlardır. Bu duygusal, çilekeş insanlar, bu husustaki duygularını en dikkat çekici, en yoğun bir şekilde dile getirmeye, dışa vurmaya çalışmışlar, yılmadan, korkmadan mücadelelerini sürdürmüşlerdir. Fakat bunun karşılığında zulme uğramışlar, hapislere atılmışlar, türlü işkencelere maruz kalmışlardır. Doğu Türkistan topraklarında bu micadelelerine devam etmelerinin mümkün olmadığına kanaat getirdiklerinde ise çok sevdikleri ana vatanlarından ayrılmak zorunda kalmışlardır.

Günümüzde de kalbi vatan aşkıyla ve millet sevgisiyle dolu, ana vatanlarından binlerce kilometre uzakta olan fikir adamı, şair ve edipler aynı duyguyla şiirler, makaleler, hikayeler, romanlar vs. yazılar yazaya devam etmekteler. Gönüllerindeki sönmeyen özgürlük ateşi, yakarışları, bedenlerinden taşıp dillerine, kalemlerine yansımış, mısralarına, satırlarına dökülmüştür. İşte bunun neticesinde de Günümüz Uygur edebiyatı içinde Doğu Türkistan dışında bir edebiyat vücuda gelmiştir. Doğu Türkistan dışında meydana getirilen bu edebiyatın özünü de Doğu Türkistan`a duyulan özlem, özgürlük mücadelesi ve bu uğurda çekilen çileler oluşturmaktadır. Çeşitli baskı ve zulümler sonucu çok sevdikleri ana vatanlarından uzaklaşmak durumunda bırakılmış bu edipler, bu gurbet şairleri de eserlerini, yazılarını, şiirlerini, vatan aşkı ve özgürlük ateşi ile yanıp kavrulan ve bu uğurda pek çok zorluğa göğüs geren, acılara katlanan Uygur Türkleri`ne affetmişlerdir.

Biz bu çalışmamızın birinci baskısını, daha önce yayınlamış olduğumuz "Sultan Mahmut Kaşgarlı`nın Şiirlerinden Seçmeler" ve "Günümüz Uygur Şairlerinden Hezret ve Nicadi`nin Şiirlerinden Seçmeler" isimli iki kitabımızı gözden geçirip, çeşitli ilaveler veya çıkarmalar yaparak, ikinci baskısını ise Tuygun Abduveli`nin şiirlerini ve hayat hikayesini ilave ederek hazırlamıştık. Kitabımıızn bu yeni baskısında ise bu dört şairin yanı sıra Nuralla Göktürk`ün hayatına ve bazı şiirlerine yer vermeye çalıştık.