Evrensel Tekamül ve Tanrı Anlayışı

Pierre Teilhard de Chardin Özelinde

Pierre Teilhard de Chardin, teist evrim düşüncesinin çağdaş zamanlardaki en önemli temsilcisidir. 19. ve 20. yüzyıllarda kilise mensupları, kendi misyonlarını gerçekleştirme yolunda pozitif bilimin çeşitli dallarında araştırmalar yapmışlardır. 20. yüzyılda yaşamış bir Cizvit rahibi olarak Uzak Doğu’da paleontoloji alanında çalışmalar yapmış ve antropolojiden hareketle bir kozmoloji ve din felsefesi geliştirmeye çalışmış olan Pierre Teilhard de Chardin, insanın kâinattaki özel konumu, Noosfer (Düşünce küresi) teorisi, orthogenesis, omega olarak Tann, evrensel tekâmül vb. düşünceler serdederek oldukça önemli fikirler ortaya koymuştur. Kimi yorumculara göre, Einstein’ın izafiyet teorisi ile fizikte gerçekleştirdiği devrimin bir benzerini biyoloji alanında gerçekleştirmiştir. Bu çalışma, din felsefesi alanında Türkiye’de Teilhard de Chardin üzerine yapılmış ilk çalışmadır. Teist evrim düşüncesi, din felsefesi açısından değişik açılardan ele alınmış ancak Teilhard’ın din felsefesi, insan felsefesi ve evrim düşüncesi üzerine hiçbir müstakil çalışma yapılmamıştır. Batı’da Teilhardyenizm adıyla bir akım ortaya çıkmış, adına vakıf ve demekler kurulmuş, bültenler çıkarılmış, sempozyumlar düzenlenmiş ve anma günleri gerçekleştirilmiş olmasına rağmen Teilhard, ülkemizde yeterince tanınmamaktadır. Din felsefesi açısından bu çalışmanın, ilk olması sebebiyle teist evrim konusunda yeni ufuklar açacağını ümit ve temenni ediyoruz.