Hayata Dair Nasihatler ve Hikmetli Sözler

Kardeşlerim, elinizde bulunan “Selef-i Salihin`den Hayata Dair Nasihatler ve Hikmetli sözler” (el-Müntekâ min Hikemin ve Mevâizi’s-Selef) adlı kitap, hatip ve vaizler için bir yardımcı, kalpleri el-Melik ve el-Kuddûs olan Allah’a götürmede bir rehberdir. Bu eseri bir araya getirme, düzenleme ve bölümlemede büyük çaba gösterdim. Tüm bunlar kuşkusuz Allah’ın yardımı ve tevfikiyledir. Bu eserde sahâbe ve tabiînden, kalp amelleri ve kalpleri tezkiye konusunda nakledilen şeyleri bir araya getirdim. Bu kitapta sadece Kur’an ve sahih sünnette delili olabilecek olan sözleri topladım. Çünkü Kur’an ve sünnete aykırı olduğu sürece, herhangi bir kimsenin sözünün bir değeri yoktur.
Sözlerin sahihlik ve zayıflığına gelince, özellikle tabiîn ve onlardan sonra gelenlerin sözlerini, derece olarak onlardan daha aşağıda bulunan âlimlerden birçoğuna dayanarak araştırmadım. Ayrıca seleften nakledilen rivayetler, merfû hadislere uygulandığı gibi hadis kaidelerinin uygulanabileceği bir alan değildir.
Hatib el-Bağdadî (rh.) şöyle demiştir: “Salihlerin haberleri, zahidlerin ve âbidlerin hikâyeleri, belağat ehlinin nasihatları ve edip kimselerin hikmetlerine gelince, isnad onlar için bir süstür; onlar için yerine getirilmesi gereken bir şart değildir.” [el-Câmi’ li Ahlâki’r-Râvî ve Âdâbi’s-Sâmi’, 2/213]
İmam el-Elbânî de (rh.) şöyle demiştir: “Rivayette yer alan ve müelliflerine zaaf ve cehalet olarak atfedilen bazı rivayet ve sözleri zikretmekte müsamahakâr davrandım. Çünkü bunlar, delil olarak kullanılması ve din olarak alınması gereken hadisler gibi değildir.” [Muhtasaru’l-Uluvv, 20]
Ancak insan yapımı bu çaba, eksiklikler ve kusurlarla doludur. Kitabın okuru, bu kusurları kaynağında da görecektir. Allah Teâlâ, kendi Kitabı’ndan başka hiçbir kitabın tamamen sahih olmasına izin vermemiştir.
Kadı Abdurrahman el-Beysânî (rh.) şöyle demiştir: “Gördüm ki, bugün kitap yazan biri mutlaka yarın, “Bu değişseydi daha iyi olurdu. Şu da ilave edilseydi daha güzel olurdu. Şu da sunulsaydı daha üstün olurdu. Bu bırakılsaydı daha güzel olurdu” demektedir. İşte bu, tüm insanlığın kusurlu olduğuna dair büyük bir derstir.” [Keşfu’z-Zünûn, 1/18]
Allah Teâlâ’nın bu çalışmayı kendi rızası ve cennet nimetlerine yaklaştıran bir vesile kabul etmesini, bu kitaptan dolayı her iki dünyada da bereket ve fayda vermesini isterim. Kuşkusuz O, buna güç yetirendir.
Ebu Beşşâr Beşîr bin Hasan bin Kâid el-Eyyûbî