Hukukta Akıl Yürütme Yöntemi Olarak Kıyas Analoji

Kıyas yöntemi, insanların gündelik yaşamda en çok kullandıkları yöntemlerden birisidir. İnsanlar bir sorunla karşılaştıklarında, en başta kıyaslama yaparak çözüme ulaşmaya çalışmaktadır. Günlük yaşamda olduğu gibi birçok alanda da kıyasın uygulandığı görülmektedir. Bu sebeple kıyas, hukuk alanında da olayların çözümü için kullanılan akıl yürütme yöntemlerinden birisi olarak karşımıza çıkar. Bu yöntem, kural odaklı hukuk sistemlerinde ikincil derecede görülmektedir. Ancak “kural” dediğimiz olgu, dilin yapısındaki eksiklik, ihmaller ve teknolojik gelişmeler göz önüne alındığında kimi zaman olayların çözülmesinde yeterli olmamaktadır. Aslında bu durumu kaçınılmaz olarak da görmek mümkündür. Bu sebeple kural odaklı çözümde kullanılan tümdengelim yönteminin dışında farklı akıl yürütme yöntemlerine de başvurmak gerekir. Kıyas yöntemi, böyle durumlarda kullanılacak akıl yürütme yöntemlerinin başında gelir. Zira olayın çözülmesinde kuralın bulunmadığı durumlarda zihin, benzerliğe dayanarak olaydan olaya doğru bir işleyiş göstermeye meyillidir. Ancak kıyas yöntemi, kuralına göre yapılmadığı zaman tehlikeli ve keyfi uygulamalara neden olabilir. Dolayısıyla çalışmamızda bu gibi sorunların yaşanmaması amacıyla kıyasın sınırları, şartları ve uygulamadaki mantıki yapısını da ele aldık. Böylece kıyas yönteminin daha sağlıklı ve mantıki tutarlılıkta uygulanmasını amaçladık.