İğasetü’l-Ümme - Mısır’da Kıtlıklar ve Mali Krizler

Makrîzî’nin, İġāsetü’l-ümme bi-keşfi’l-ġumme adlı bu eseri, hacim itibarıyla küçük olmasına rağmen, muhteva açısından oldukça zengindir. Makrîzî, bu eserinde H 808/1405 yılına kadar Mısır’da meydana gelen kıtlıklardan, bunların sebeplerinden ve halkın yaşadığı ekonomik ve sosyal sıkıntılardan bahsetmektedir. Bu eserin kaleme alınma sebebi, H 796-808/1394-1405 yılları arasında Mısır’da yaşanan ve insanları kırıp geçen kıtlık hadisesidir. Ancak Makrîzî, bu eserinde sadece H 796-808 yılları arasında yaşanan krizden bahsetmemiş, aynı zamanda zikredilen bu tarihe kadar Mısır’da kıtlık gibi nedenlerle pahalılığın yaşandığı dönemleri çok özet bir şekilde de olsa kronolojik olarak ele almıştır. Nitekim o, özel olarak Mısır’da yaşanan krizi ele almışsa da geçmişte yaşanan iktisadi krizlerden de bahsederek geçmişle yaşadığı dönem arasında bir benzerliğin ve bağın olduğunu ifade etmiştir. Bunda baskın olan düşünceyse onun krizleri, birbirini takip eden sosyal hadiseler silsilesi olarak görmesidir. Elbette diğer bazı tarihçiler de o dönemde Mısır’da yaşanan iktisadi krizlerden bahsetmişlerdir. Fakat Makrîzî onlardan farklı olarak âdeta krizin anatomisini ortaya koymuştur. Kendisi, rivayetleri art arda dizmekle yetinmemiş; geçmişe dönük yaşanan krizlerin izini sürerek krizlerin sebeplerini teşhis etmiş, geçmişle kendi dönemini kıyaslayarak birtakım tahlil ve çıkarsamalarda bulunmuştur.