İslâm Dünyası Tarihi 2 - Osmanlı Devleti’nin Kuruluşundan On Dokuzuncu Yüzyıla Kadar

Yaşayan en kıdemli İslam araştırmacılarından Michael Cook’un, Hamdi Akyol tarafından çevrilen İslâm Dünyası Tarihi (2 Cilt) başlıklı bu abidevi eseri, kronolojik bir tarih kitabı değil. Bu kitap esasen, İslâm dininin ortaya çıkışı, hatta ortaya çıkışından önceki dönemi başlangıç noktası olarak kabul edip, bir dinin nasıl doğup nerelerde ve yine “nasıl” geliştiğini, yayıldığını ve tarihin hangi noktasında nasıl bir karşılığının olduğunu, çevresel şartlarla birlikte analiz ederek okurla paylaşıyor. Yani bu kitap, bir “İslâm Tarihi” değil, “İslâm Kültür ve Medeniyeti Tarihi”. 

Michael Cook bu çalışmasında, İslâm dünyasının tarihini şekillendiren önemli olayları, şahsiyetleri, çatışmaları ve dönüm noktalarını anlatıyor ve açıklıyor. Kitabın ana bölümü okuyucuları İslam`ın kökenlerinden on dokuzuncu yüzyılın arifesine götürüyor ve yazarın son sözünde İslâm dünyasının hikâyesi 1800’lerden günümüze kadar devam ettiriliyor. Michael Cook böylece, hem birliği hem de çeşitliliği ile dikkat çeken bir medeniyetin geniş tarihini okurlara sunuyor.

Cook, geç antik çağda Orta Doğu`daki durumu anlattıktan sonra, İslam`ın yükselişini tarihin en büyük sürpriz olaylarından biri olarak tasvir ediyor. Ardından, yeni bir medeniyetin oluşumuna zemin hazırlayan Halifeler çağının muhteşem yükselişini anlatıyor. Cook, İslâm dünyasının tüm önemli bölgelerinin farklı tarihlerini tek tek ele alarak, İslam`ın Orta Doğu`dan Atlantik ve Pasifik kıyılarına doğru, yani hem doğuya hem de batıya yayılmasına eşlik eden önemli askeri, siyasi ve kültürel gelişmeleri geniş bir perspektiften ele alıyor.