Kürdler : Tarihi ve İçtimai Tedkikat

1918’de devletin Kürtlerle ilgili ilk yayını olarak Osmanlı Muhacirin Müdüriyet-i Umumisi (Osmanlı Göçmen İşleri Genel Müdürlüğü) tarafından yayınlanan Kürtler: Tarihî ve İçtimaî Tedkikat  adlı kitapta  yazar Doktor  Friç,  Almanca’dan Türkçe’ye çeviren ise  Habil Adem olarak görünüyordu.  Daha sonraki incelemeler kitabın yazar ve çevirmeninin  gerçek adı Naci İsmail (Pelister) olan Osmanlı Milli Emniyet görevlisi, Arnavut kökenli bir ittihatçı olduğunu göstermiştir. Kürtlerin tarihinin çok daha ötesinde, yazıldığı dönemin düşünsel yapısına dair ipuçları sunan kitabın Türkçeleştirilmiş bu ilk baskısı  Suavi Aydın ve İsmail Beşikçi’nin değerlendirme yazılarıyla okura sunuluyor. 

*Bu kitabı önemli kılan, kitapta bir Alman’ın yazdığı iddia edilen politik tespitlerin ‘bilimsel’ gerçekler diye sunulması ve bunların da İttihatçıların -ve ileride Cumhuriyet resmî ideolojisinin- temel çerçevesini oluşturmasıdır.*    

- Fuat Dündar (Tarihçi)