Marmara Denizi Propontis ve Karadeniz Pontus-Euxinos Gezisi

Doğa, anlatacağım ülke için elinden geleni esirgememiş. Burası doğanın gönül bolluğuyla en fazla kayırdığı yeryüzü parçasıdır. Bugün buranın efendisi olan, dinî ve askerî kurumlarıyla belli bir uygarlık düzeyine erişmiş bulunan halk; yüksek kişiliğinin ana çizgileri olan mertliği, açık yürekliliği, iyilik bilmeyi ve gönül yüceliğini gözlemcinin gözleri önüne seriyor. Öte yandan halk iktisadiyatın sırlarından henüz habersiz ve ülke yönetiminin temel yasalarının, halkların refahı için gerekli olan bu bilimdeki gelişmelere uzun süre engel olmasından korkulur.

Eğer Propontis/Marmara Denizi ve Pontus Euxinos/ Karadeniz, bu kadar değerli bir mülk sahipliğinin getirilerini bilmek konusunda oldukça aydınlanmış ve buralardan yararlanmak konusunda oldukça sanayileşmiş bir halkın elinde olsaydı Konstantinopolis Avrupa ve Asya’nın metropolü olurdu.