Maveraünnehir’den Anadolu’ya Hadis ve İlim-İrfan Geleneği

Maveraünnehir, İslam dünyasında ilimlerin yayılmasında ve gelişmesinde önemli bir merkez olmuştur. Bölge, hem medeniyetler arası etkileşimin yoğun olduğu hem de çeşitli bilimsel disiplinlerin gelişmesine zemin hazırlayan bir coğrafya olarak dikkat çeker. Özellikle dokuz ve onuncu yüzyıllarda, Semerkand, Buhara, Tirmiz gibi şehirlerde İslâmî ilimlere dair verilen eserlerin yanında matematik, astronomi, tıp ve felsefe gibi alanlarda önemli çalışmalar yapılmıştır. Bu topraklarda yetişen âlimler hem İslam düşüncesinin derinleşmesine hem de bilimsel mirasın sonraki kuşaklara aktarılmasına büyük katkılar sağlamıştır. Maveraünnehir coğrafyası, İslami ilimlerin hem teorik hem de pratik boyutlarında önemli bir gelişim alanı oluşturmuştur.
Bu medeniyetin Anadolu coğrafyasına taşınması ve burada bıraktığı etki, 27-28 Mayıs 2024 tarihlerinde Çankırı Karatekin Üniversitesi’nde düzenlenen “Maveraünnehir’den Anadolu’ya Hadis ve İlim/İrfan Geleneği Uluslararası Sempozyumu” ile tekrar gündeme gelmiştir. Sempozyum Özbekistan, Azerbaycan, Afganistan, Ürdün, Irak, Fas, Birleşik Arap Emirlikleri gibi pek çok ülkeden bilim insanlarının katılımıyla geniş bir uluslararası etkileşim sağlamıştır. Bununla birlikte Türkiye’den otuzun üzerinde akademisyen bildiri sunmuştur. Sempozyum’da yüz yüze ve çevrimiçi olarak sunulan yetmişi aşkın bildiri, bölgedeki ilmi ve kültürel mirasın derinlemesine incelenmesine ışık tutmuştur. Sempozyuma yurt içi ve yurt dışından yüz yüze ve çevrimiçi olarak katkı sağlayan bilim insanlarının editörler tarafından yayınlanması uygun görülen kırk beş tam metninin bulunduğu elinizdeki bu kitap, bilimsel bir derleme olarak bir araya getirilmiştir. Bildiriler, farklı dillerde yazılmış olup tek bir formatta yayımlanmış, yazarların kaynakça kısımları orijinal halleriyle kitaba dâhil edilmiştir. Bu çalışma, Maveraünnehir medeniyetinin izlerini takip ederek, tarihsel ve kültürel bağları anlamaya yönelik önemli bir katkı sağlamıştır.