Orta Karadeniz Tarihinin Kaynakları 11

Osmanlı Devleti kuruluş yıllarından itibaren arazi ve nüfus tahriri yaparak ge-leceğini planlamaya çalışmıştır. Çeşitli aksaklıklara rağmen bu sayım işleri XIX yüzyılın başına kadar devam etmiştir. Osmanlı coğrafyasında gerçek anlamda ilk nüfus sayım` ise 1831 (H.1246-1247)`de yapılmıştır. 1830`lardaki bu nüfus sayım`, bir takım eksiklik ve aksaklıklara rağmen, Osmanlı demografisinin araştırılmasın-da, ülkede yaşayan Müslüman ve gayrimiislim erkek nüfusu ve bundan hareketle genel nüfus sayısının tespiti bakımından önemlidir. Nüfusla ilgili bilgilerin önemine rağmen, Ordu yöresi nüfusuyla ilgili araştırmaların yetersizliği, bu konunun seçimi ve araşhrılması fikrini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada Perşenıbe, Aybastı, Bola-man ve Çamas kazalarının nüfus yapıları incelenmiştir. Öncelikle yöre ile ilgili temel kaynak niteliği taşıyan, Tapu Tahrir Defterleri` ve Avğrız Defteri`nden hareketle Ordu yöresi yerleşim birimleri nüfus bilgilerine değinilmiştir. 1830`larda yapılan sayım` takiben 1845`e kadar yoklama bilgilerinin kayıtlı olduğu Nüfus Ceride Deft-erleri, çevriyazıyla gününıüz Türkçesine aktarılmış ve değerlendirilmiştir. Defterl-erden kişiler ve aile lakapları başta olmak üzere yöre insanının, dini ve etnik kökeni, fiziki özelliği, sosyal statüsü, eğitimi, meslekleri, ekonomik durumu, geldiği-git-tiği-yerleştiği yer, sağlık ve askerlik durumu, doğum ve ölüm tarihleri gibi verilere ulaşılmıştır. 1840`lardan sonraki nüfus sayım bilgile-rinden de bahsedilerek, okuyucuya, yörenin nüfus yapısı ile bu yapının dört yüz yıllık süreçteki gelişinı ve değişimini takip etme imkğnı sunulmaya çalışılmışhr. Böylece yöre insanının zihninde, başta kendisi ile akrabaları, sonra komşularının tarihi ve kimliği ile ilgili pek çok sorunun cevap bulduğu, bireysel ve toplumsal kimlik alanında ortak bir payda ve tarih bilincine katkı hedefienrniştir.