Rahmetün Mine`r Rahman Kur`an-ı Kerim Tefsiri 2

Yüce kitap Kur`ân-ı Kerîm`i tefsir eden, peygamber vârisi büyük âlimlerden biri de Şeyh-i Ekber Muhyiddin İbn Arabî hazretleridir. Çeşitli eserlerinde yaptığı atıflarla kendisine ait iki farklı tefsirin bulunduğunu kesin bir şekilde bilmekteyiz. Bunlardan biri olan Îcâzu`l-beyân fi`t-tercemeti `ani`l-Kur`ân isimli tefsirin Fâtiha sûresinin ve Bakara sûresinin başından bir bölümünün (1. cüzün) tefsirini ihtiva eden miktarı elimize ulaşmıştır. Daha büyük bir tefsir olan el-Cem`u ve`t-tafsîl fî ma`rifeti me`ânî`t-tenzîl isimli tefsirden ise elimize ulaşan hiçbir parça bulunmamaktadır. "İbn Arabî Tefsiri" adı ile yayınlanmış ve günümüzde tedavülde olan iki ciltlik tefsir ise İbn Arabî`nin değil, Abdurrezzâk el-Kâşânî`nin (ö. 730/1330) tefsiridir. Nitekim o tefsirin yazma nüshasının sonunda bizzat Abdurrezzâk el-Kâşânî`nin mührü yer alır. Kaldı ki Şeyh-i Ekber`in Îcâzu`l-beyân fi`t-tercemeti `ani`l- Kur`ân isimli tefsirindeki üslubu ile Abdurrezzâk el-Kâşânî`nin bu tefsirdeki üslubu da oldukça farklıdır, okuyucu bunu fark edecektir. Bu yüzden, özellikle Şeyh-i Ekber`in Kur`ân anlayışının daha iyi anlaşılmasını sağlamak için yirmi beş seneden daha uzun bir süre boyunca onun bütün eserlerini titizlikle tarayarak Kur`ân âyetlerinin tefsiri sadedinde değerlendirilebilecek bütün ifadelerini toplayıp âyetlere göre tasnif ettik. Bunların bir kısmı, diğer tefsirlerde olduğu gibi, Kur`ân ifadelerinin zâhir mânalarının ve ahkâmının izahı, diğer bir kısmı ise işârî tefsir olarak isimlendirilen tasavvufi tefsir şeklinde olup tevhid ve sülûk bahisleri hakkında idi. Nihayet bu derlemeyi Şeyh-i Ekber`in ilâhî rahmetin kapsayıcılığı ve azabın sonsuz olmadığı şeklindeki anlayışına uygun bir şekilde, Rahmetün mine`r-Rahmân fî tefsîri ve işârâti`l-Kur`ân olarak isimlendirdim.

Mahmûd el-Ğurâb