Risale-i Kürd Hatib

4. Mehmed saltanatı yıllarında kaleme alınmış olan bu risale, dönemin siyasi, idari ve sosyal olaylarına ışık tutar. Yazar, özellikle devrin ileri gelen sadrazam ve devlet adamları hakkında önemli bilgiler verir. Bazen de kişilik tahlili yaparak, yönetim konusunda tenkitte bulunur. Yazarın anlatısı özellikle 17. yüzyılın ortalarında İstanbul`daki esnaf ve halk hareketliliği ve devletin mali durumu hakkında bilgileri içermektedir. Risale`nin bir başka önemli yanı ise 4. Mehmed`in annesi Valide Turhan Sultan`ın himaye ettiği hayır işleri ve mimari faaliyetleri hakkında bilgi vermesidir. Özellikle Valide Sultan`ın İstanbul Eminönü`nde inşasını tamamlattığı Yeni Cami`nin açılışının tasviri oldukça ayrıntılıdır. Yazar, Valide Sultan`ı: “Valide Sultan hazretlerinün hayrat ve hasenatına nihayet yokdur ve ahlak-ı hamidesi gibi asarı çokdur. Cümleden biri dahi mahruse-i İstanbul`da Eminönü dimekle maruf mahalde bina itdükleri cami-i şerifdür ki naziri görülmemiş ve adili işidilmemişdür” ifadeleriyle tanıtır. 17. yüzyılın ortalarına ait bu risale 4. Mehmed saltanatı yıllarına bir pencere açıyor ve devri farklı yönleriyle gözlerimizin önüne seriyor.