Sebeb-i Nüzulün Tefsire Etkisi

İslam âlimleri Yüce Kitab`ın anlaşılmasına katkı sağlayacak Kur`an ilimleri sahasında ciddi araştırmalar yapmışlardır. Bunlar arasında önemli bir yere sahip olan ilimlerden biri de Kur`an ayetlerinin nüzûl sebeplerini inceleyen Sebeb-i Nüzûl ilmidir.

Sebeb-i Nüzûl ilmi, kendi arasında, bu ilmin usûlünün ele alındığı dirayet açısından sebeb-i nüzûl ve sebeb-i nüzûl ile ilgili rivayetlerin serdedildiği rivayet açısından sebeb-i nüzûl olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Bu çalışmada sebeb-i nüzûl ile ilgili rivayetler bu ilmin usûlü açısından incelendikten sonra, bu rivayetlerin tefsire etkisi üzerinde durulmuştur.

Çalışmanın en belirgin özelliği Bakara sûresi çerçevesinde sebeb-i nüzûl ile ilgili tefsir ve hadis kaynaklarında yer alan hadislerin sıhhat derecelerini belirtmesi ve ilgili ayetlerle alakalı sebeb-i nüzûle dair zikredilen rivayetlerin ihtiva ettiği farklı sebepleri zikretmeye özen göstermesidir. Bunun akabinde de müfessirlerin, Kur`ân-ı Kerîm`i tefsir ederlerken sebeb-i nüzûl ile ilgili bu rivayetlerin tefsirlerine etkisini ortaya koymasıdır. Bu ve benzeri özellikleriyle çalışmanın, sebeb-i nüzûlün tefsire etkisini Kur`an`ın bütünü üzerinde gösterecek kapsamlı çalışmalara ışık tutacağı ümit edilmektedir.