Sicilya’da Hadis H. 212-550

Bir bölgenin tarihi bakımdan, ilim hayatı hakkında araştırma yapmak, çok daha husûsî bir gayret ve çalışmayı gerektirir. Bunun için kaynakların satır aralarından söz konusu coğrafyanın ilgili dönemine dair sadece söylenenleri değil söylenmeyip saklı bulunan düşünce ve fikirleri de tespite çalışmak, bu türden incelemelerin ayrılmaz bir parçasıdır.

Sicilya’nın 212/827 senesinde Müslümanlar tarafından fethi ve 484/1091 yılında Normanlar tarafından ele geçirilişine dair kaynaklarda siyâsi ve askeri açıdan bol miktarda malumata rastlanabilir. Ancak adanın Müslümanlar dönemindeki ilim ve kültür tarihi söz konusu olduğunda, bu alandaki incelemeler neredeyse bir elin parmak sayısını geçmez. Kaldı ki, sadece belli bir alanın, özellikle Hadis gibi tek bir disiplinin Müslümanlar dönemi Sicilya’sındaki tarihini merak ettiğinizde, müstakil bir çalışmayla karşılaşmanız neredeyse imkansızdır.

Çalışmamız, Müslümanlar döneminde Sicilya’nın Hadise ilişkin ilim tarihini konu edinmektedir. Sicilya’nın Hadis’e ilişkin tarihi hakkındaki bu inceleme, tek boyutlu olmayıp, çok yönlü okumalara dayalıdır. Zira, adadaki Müslüman varlığı yaklaşık 250 seneyi aşan bir süreyi kapsamaktadır. İslam kültür ve medeniyetinin bir parçası olan Hadis ilmiyle ilgili faaliyetlerin, çok uzun olmayan bu süreçte Sicilya’da derinlikli ve etkili olmadığı düşünülebilir.

Ancak, yapmış olduğumuz okuma ve incelemeler, Müslümanlar döneminde adada Fıkıh, Tefsir, Kıraat, Tasavvuf gibi şer’i ilimlerle birlikte, Hadis ilmine ilişkin de bir canlılığın mevcut olduğunu göstermiştir.