Tevhid Risalesi

Ömer Fuadî’ye ait el-Makaletü’t-tevsîkiyye ve’r-risaletü’t-tevhîdiyye adlı bu risale, harflerin edebî yönden işaretlerine ilişkin olup *beyan*ın güzelliğinin sûfî bilginin zevkleriyle mezcolmuş eşsiz bir örneği sayılabilir. Elinizdeki bu risale ilk defa tahkik ve tercüme edilmiştir. Yazar risaledeki amacının, kelime-i tevhidin zahiren inceliklerine ve batınen manalarının hakikatlerine işaret etmek olduğunu açıkça belirtmektedir. Ayrıca, bu işaretlerde, kendisinden önce bu yöntemi takip eden arif muhakkikleri takip ettiğini söylemektedir. Kelime-i tevhidin harflerinin işaretlerini üç mertebeye ayırmıştır. Bunlar; (i) ehl-i imandan olan avam için olan işaretler, (ii) saliklerden olan havas için olan işaretler ve (iii) vasıllardan olan havassu’l-havas için olan işaretlerdir. Yazarın feyzî laiha olarak zikrettiği açıklamalarının güzelliği ve inceliği şu ibareden okunabilir: Kim kalp denizine dalar ve dalmasıyla ruhun derinliklerine iner ve sır sedefine ulaşır, onu sırr-ı hafî gözüyle görür, sırr-ı ahfa eliyle alır ve mutlak hafa kesesine koyar, bu derin denizden mübarek bir karaya çıkarsa, işte o kişi, sıfatlara ilişkin bu sedefi çıkartmış, ondan da Hz. Muhammed’in (sav.) zatî varlığının incisini çıkartmış, O’nun halini ve kemalini bilmiş ve O’nun yakınlık ve vuslatını müşahede etmiş olur.