Türk Din Musıkisi

Asırlar sürecinde oluşan İslam kültür ve medeniyet birikimimizin dinî alana sirayet etmemesi, dinî alanın gelişen bu medenî zenginliklerden etkilenmemesi, yararlanmaması düşünülemez. Birey ve toplum hayatının önemli bir kısmını kapsayan dinî hayat, dinsel görünümlü davranış ve biçimler, içinde özün muhafaza edilmesi ve özden asla fedakârlık edilmemesi şartı ile İslami coğrafyalarda çeşitlilik arzeder. Bu anlayış farkları, yorumlar, örf ve adetler, milletlerin farklı karakter yapıları ve daha başkaca etkenler sonucu olarak ülkeler arasında dinî hayatın, dinsel davranış biçimlerinin çeşitliliği doğaldır. Uzak coğrafyalar hatta yakın bölgeler arası kıyafetler, ibadethane mimarisi, ibadetlerdeki detaylar, yan cemâî ibadet mekanları, ibadet maksatlı dua metinleri, o metinlerin seslendirilmeleri gibi.

Bunlardan ülkemizde olup bitenleri anlatmak, tanıtmak, uygulamalar hakkında yarının ilâhiyatçılarını bilgilendirmek üzere İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Uluslararası İslam ve Din Bilimleri Fakültesi’nde ikinci sınıfta bir yarıyıl için haftada iki saatlik bir ders Türk Din Musıkisi adı ile programa alınmıştır.

Bu derste, Cami Musıkisi denilen başta Kur’an tilâveti olmak üzere ezan, salâ, kamet, tesbih, tehlil gibi ibadet hayatımızın etrafında oluşan sesli icraları, tekbir, salâtı ümmiye, mevlit, na’t, durak, miraciye gibi toplumun zaman zaman muhatap olduğu, ibadet maksadıyla dinlediği ve hoşlandığı ritüelleri, yapıları açısından, daha çok da seslendirilişleri itibariyle bilgilendirilmeye çalışılacaktır.

Bu itibarla musıki bilimine özet bir giriş yapılmış, seslendirmede kullanılan ses perdelerini adlarıyla, melodi ve makam oluşumlarını nota değerlerinden ritmlere (usul/îka’) kadar o bilimin teknik gerekleriyle tanıtılmasına özetle yer verilmiştir. Bayram tekbiri, salâtı ümmiyye, bazı besteli ilahîler ders saatlerinin müsaadesi nisbetinde seslendireceğimiz popüler parçalar olacaktır.