Uyuşmazlıkların Diplomatik Yollarla Çözümü

Uyuşmazlıkların diplomatik yollarla çözümünün uluslararası hukuk tarafından nasıl düzenlendiği inceleyen bu çalışma, barışın sağlanması ve korunmasında hukukun yerini ve önemini gözetmektedir.

Diplomatik uyuşmazlık çözümü uluslararası hukuk kişileri arasındaki ilişkileri konu edinmekte, özel olarak ise taraflardan en azından birinin devlet olduğu yolları kapsamaktadır. Devletler, günümüzde yerleşik hâle gelen uluslararası yargı organlarına rağmen, yargısal çözüme gitmekten imtina ederek sonuçlarını kontrol edebildikleri diplomatik yolları ısrarla tercih etmektedirler. Konusu, işleyişi ve tercih edilirliği bakımından uyuşmazlıkların barışçı çözümünde hâlâ en çok uygulanan yöntemler olarak beliren söz konusu yollar, uluslararası toplumun uygulamalarını anlamak ve hukukun bu uygulamalardaki yerini kavrayabilmek için dikkate değer bir çalışma alanı sunar niteliktedir.

Öncelikle bir uluslararası uyuşmazlığın yargı içtihatları çerçevesinde belirlenmesi ve tasnifi için öngörülen kıstasların değerlendirilmesi yapılmış, ardından uyuşmazlıkların barışçı çözümü yükümlülüğünün içeriği kişi, konu ve nitelik itibarıyla işlenmiştir. Diplomatik müzakereler, dostça girişim, arabuluculuk, soruşturma ve uzlaştırmadan oluşan yerleşik diplomatik uyuşmazlık çözüm yolları, hukukî dayanakları çerçevesinde temel vasıfları açıklanmak suretiyle değerlendirilirken söz konusu yolların tercih nedenleri ve hangi durumlarda kullanıldıkları örneklerle ele alınmıştır. Son olaraksa uluslararası ilişkileri etkileyen yargısallaşma ve küreselleşme eğilimleri uyuşmazlık çözümü temelinde incelenmiş, yapılan değerlendirmelerden hareketle diplomatik uyuşmazlık çözümünün geliştirilmesi adına dikkate alınabilecek tavsiyeler ifade edilmiştir.