Vietnam Günlüğü

ABD`nin Vietnam`da işlediği savaş suçlarını araştırmak amacıyla filozof Bertrand Russell`ın girişimiyle oluşturulan "Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi"nin bir üyesiydi. "Russell Mahkemesi" olarak da bilinen Mahkeme`nin bir tahkikat komisyonuyla Vietnam`da yaklaşık bir ay incelemelerde bulunan Aybar`ın tuttuğu günlük ilk defa yayımlanıyor. Russell`ın, Mahkeme`nin programının hazırlandığı ilk bir araya gelişte yaptığı konuşmayı ve Jean-Paul Sartre`ın Stockholm toplantısı sonrasında açıkladığı hükmü de içeren "Vietnam Günlüğü", sadece bir "süper gücün" acımasızca yürüttüğü savaşı tüm boyutlarıyla ortaya koymuyor, Aybar`ın sosyalizm anlayışından parçalar da sunuyor. 

Hukukçu, akademisyen, gazeteci, siyasetçi kimlikleriyle bir döneme damgasını vuran isimlerden olan Mehmet Ali Aybar "başka türlü" bir sosyalistti: Kullandığı "güler yüzlü sosyalizm", "Türkiye`ye özgü sosyalizm", "özgürlükçü sosyalizm" kavramlarıyla; sadece sistem içinde değil sosyalizm uygulamaları, teorileri içinde de gördüğü çarpıklıkları ifade etmekten hiç çekinmemesiyle; ülkedeki Kürt sorununa değinen belki de ilk siyasetçi olmasıyla; "yatay örgütlenme" modelini savunmasıyla... ABD`nin Vietnam`daki savaş suçlarını yargılamak için kurulan Uluslararası Russell Mahkemesi`nde üyelik yapacak uluslararası saygınlığı, entelektüel donanımı, kültürü, bilgisi olan Aybar, ömrünün sonuna kadar sosyalizm mücadelesinden vazgeçmedi. 15 milletvekiliyle Meclis`e girmiş Türkiye İşçi Partisi`nin genel başkanı Aybar`ın her koşulda altını çizdiği bir gerçek vardı: "Sosyalizm insanlar içindir; insanlar sosyalizm için değil..."