Yabancıların Ceza Yargılamasında Savunma Hakkı: Nitel Bir Araştırma

Bu çalışmada, Türkçe bilmeyen yabancı şüpheli ve sanıkların ceza yargılamasında savunma haklarını kullanmalarında karşılaştıkları sorunlar, bu alanda çalışan avukatlar ile nitel araştırma yöntemiyle yapılan mülakatlar kapsamında incelenmiştir. Araştırmada, dil engelinin savunma hakkını ciddi şekilde kısıtladığı ve tercüman yetersizliklerinin bu durumun merkezinde yer aldığı ortaya çıkmıştır. Tercümanların yabancı dile hakimiyetinin genellikle yetersiz olduğu, lehçe farklılıklarının adli makamlar tarafından tercümanın belirlenmesinde göz ardı edildiği ve düşük ücret politikalarının tercümanların dikkatli ve özenli çalışmasını engellediği tespit edilmiştir.
Bulgular, yabancıların ifade ve sorgu öncesinde haklarını tam olarak anlayamadığını ve savunma sürecinde müdafilerle etkili bir iletişim kuramadığını göstermiştir. Ayrıca çoğu zaman adli makamların da Türkçe bilmeyen şüpheli ve sanığın bu dezavantajlı durumlarını giderici önlemleri almadığı ortaya çıkmıştır. Öyle ki, bazı durumlarda ifade ve sorgunun Türkçe bilmeyen kişilerden Türkçe alındığı, tercüme eksikliklerinin ise savunma hakkını zedelediği belirtilmiştir. Ayrıca video konferans yöntemiyle yapılan sorgu ve ifadelerin savunma hakkını kısıtladığı görüşüne yer verilmiştir.
Araştırma, sorunların çözümü için tercümanların yeterliliklerinin sınav ve denetimlerle değerlendirilmesi, ifadelerin kayıt altına alınması ve tercüman seçiminde konsoloslukların desteğinin alınması gibi öneriler sunmuştur. Adil bir yargılama süreci için yabancıların haklarını anlamalarını sağlayacak düzenlemelerin önemine vurgu yapılmıştır.