Zaman Öğretisi

Elinizdeki bu çalışmada Aristotelesçi *zaman* kavramının antik dünyadan başlayarak islam dünyasında devam eden serüvenini Sekstus Empirikus,Aristoteles, Yahya B.Adi,İbn Sina, Fahreddin Er-Razi’ye ait metinler ile bulacaksınız. Bu serüvenin anlatımında tarihsel sıraya uymuş olmakla birlikte , bunun tek istisnası Sextus Empiricus’tur. Sextus Empiricus, Aristotales sonrası *Kuşkuculardan olmakla birlikte ilk sıraya yerleştirilmiştir. Bunun nedeni, Aristotelesçilerin zaman kavramı konusunda kendi açıklamalarına geçmeden önce,bu kavramın içerdiği güçlükleri ele almaları; Sextus Empiricus’un amacının da, kendi dönemine değin çeşitli düşünürlerin zaman konusundaki güçlükleri ve iç çelişkileri bir araya getirmiş olmasıdır. Sextus Empiricus’un metni dışında, diğer bütün metinler Arapça’dan çevrilmiştir. İslam dünyasındaki Süryani kökenli Aristoteles yorumcularının yorumlarıyla birlikte verilen Aristoteles’in metni ünlü çevirmen Huneyn b.İshak’a aittir. Huneyn b.İshak anlama bağlı çeviri yapmakla, daha önceki sözcük-sözcük çeviri geleneğine son vermiş, çeviri geleneğinde büyük bir devrim yapmıştır. Bu nedenle onun çevirilerinin en kusursuz çeviriler olduğunda herkes müttefiktir. Nitekim Huneyn b.İshak’ın arapça metnini Aristoteles’in Yunanca metniyle karşılaştıran biri bunu açıkça görür;hatta onun metni ile modern bir çevirmenin metni arasında neredeyse hiçbir fark görmez..